De plastic berg groeit hard en we worden dagelijks geconfronteerd met de gevolgen voor mens, dier en natuur. Hoog tijd om daar iets aan te doen, toch!? Om die berg te laten slinken is het erg belangrijk om iets te doen aan de toevoer. Dat kan onder andere door minder “single-use” plastic, zoals verpakkingsmateriaal, te gebruiken (reduce). De enorme toevoer een halt toe roepen is belangrijk, maar daarmee verdwijnt die plastic berg niet. We kijken dus juist ook naar de afvoer. Door slim hergebruik krijgen oude plastic producten een nieuw jasje en wordt de levensduur verlengt (re-use).
Een nog veel grotere potentie om die berg te laten slinken zit in het recyclen van plastic. Op dit moment kan slechts ca. 30% van het ingezamelde plastic gerecycled worden. Dat komt enerzijds door hoe het plastic ingezameld en gesorteerd wordt, maar anderzijds door een gebrek aan innovatieve hoogwaardige producten die geschikt zijn om van gerecycled plastic te produceren. Daar gaan we iets aan doen! Logisch dus dat we gerecycled plastic gebruiken voor de productie van de Plastic Track.
De Plastic Track is een modulaire pumptrack, waar kinderen van alle leeftijden met een BMX-fiets, (loop)fiets, step, skates of skateboard overheen kunnen rijden. Door het modulaire systeem is de Plastic Tack te verplaatsen en daardoor goed in te zetten voor verschillende activiteiten. Te denken valt aan evenementen, maar ook als tijdelijke invulling in de openbare ruimte kan de Plastic Track gebruikt worden.
De ontwikkeling van de Plastic Track is een bijzondere innovatie waarbij we met een grootformaat 3D printer en gebruik van gerecycled plastic grote hoeveelheden plastic (afval) upcyclen tot speeltoestellen van hoogwaardige kwaliteit. Vooral het 3D printen op grote schaal in combinatie met de mechanische belastbaarheid van de Plastic Track maken deze ontwikkeling een interessante innovatie. We zijn er trots op dit proces te zijn gestart met partners als o.a. CHILL, Poly Products, de Universiteit van Maastricht, ReFlow en Stiphout Plastics.
Het is nog maar het begin van een avontuur dat moet leiden tot meer hoogwaardige speeltoestellen die jaren meegaan en aan het eind van hun levenscyclus weer worden omgevormd tot nieuwe producten via 3D printen. Zo kunnen we op lange termijn écht het verschil maken in de strijd tegen de plastic afvalberg.
In deze blog lees je alles over onze bijdrage aan deze uitdaging.
Verschillende soorten plastics
In ons dagelijks leven hebben we constant te maken met verschillende soorten plastic. Overal om ons heen komen we plastic tegen. Denk bijvoorbeeld aan flessen, flacons, kratten, auto-onderdelen, leidingen, tapijten, verpakkingsmaterialen en plastic tassen. Plastic kan eigenlijk gezien worden als verzamelnaam. Er bestaan namelijk vele soorten ‘plastic’ welke gebruikt worden om producten mee te kunnen produceren. En gelukkig zijn we steeds beter in staat al deze soorten plastic te recyclen. Plastic is opgedeeld in zeven categorieën met verschillende eigenschappen en toepasbaarheid. Plastics worden per categorie gerecycled.
| Type plastic | Omschrijving |
| 1. PET | PET (PETE) is de afkorting voor polyethyleen tereftalaat. Dit zijn de frisdrank petflessen. Verder zit dit type plastic in saladebakken, bakjes waar koekjes in zitten, olieflessen en andere verpakkingsmateriaal. |
| 2. HDPE | HDPE is een ander woord voor hoge dichtheid polyethyleen. HDPE is een vrij stevig, ondoorzichtige plasticsoort wat je zult herkennen van bijvoorbeeld flessen van schoonmaakmiddelen, shampoo, de ondoorzichtige sap-flessen en plastic tassen maar ook speelgoed wordt er soms van gemaakt. Onder andere plastic containers en veel hard plastic wordt van HDPE gemaakt. Het wordt gezien als veilig in gebruik en is gemakkelijk te recyclen. |
| 3. PVC | PVC staat voor Polyvinyl Chloride. Dit type plastic zit verwerkt in de volgende producten: douchegordijnen, opblaasbare zwembandjes & luchtbedden, vinyl vloerbedekkingen (in de volksmond “zeil/zijl” genoemd), shampoo flessen, medische producten zoals bloedzakken. De schadelijke stoffen in PVC zijn dioxine en allerlei weekmakers om het plastic flexibel te maken. Deze stoffen kunnen ons lichaam niet afstoten en hopen op in ons lichaam. PVC is dus zeer onveilig en dient vermeden te worden. |
| 4. LDPE | LDPE is een ander woord voor lage dichtheid polyethyleen. Dit type plastic zit verwerkt in de volgende producten: coating van binnenzijde van kartonnen melk- en yoghurtpakken, coating van binnenzijde papieren drinkbekertjes, speelgoed, knijpflessen (bijvoorbeeld honing of sauzen), huishoudfolie, plastic tassen. |
| 5. PP | PP oftewel Polypropeen is een wat harder soort plastic. In de keuken zijn heel veel bakjes, schalen en lunchboxen gemaakt van polypropeen. Veel producten van Ikea en Tupperware hebben deze code (let op! Niet al deze producten zijn veilig, sommige producten zijn gemaakt van het gevaarlijke Polystyreen). Ook het meeste plastic voor gebruik in de magnetron is vaak van dit materiaal gemaakt. Het is ook terug te vinden in ketchup flessen, yoghurt bakjes, margarine kuipjes, rietjes en wegwerpluiers. |
| 6. PS | PS oftewel Polystyreen is een plasticsoort wat je in de gaten moet houden. Polystyreen is er in een foamachtige vorm en een harde variant. Het foamachtige plastic ken je wel van bijvoorbeeld de grotere fastfoodketens, waar hamburgers in verpakt zijn. Ook piepschuim is meestal polystyreen. De harde vorm kennen we van bijvoorbeeld patatbakjes en wegwerpbekertjes, hamburgerverpakkingen, schaaltjes voor vleeswaren en bufferverpakking voor apparaten. In de volksmond wordt dit ook wel piepschuim genoemd. “Polystyreen is ook erg belastend voor het milieu. Meer dan 71% van het plastic wat in de oceanen ronddrijft is van deze soort! |
| 7. Overig | Niet alle plastic soorten van onder een van de eerdergenoemde categorieën. Nummer 7 is de grote vergaarbak van alle overgebleven soorten. Het lastige is dat een paar jaar terug biologisch plastic ook in deze categorie is opgenomen. Biologisch plastic is natuurlijk een betere keuze. De overige plasticsoorten met deze code zijn vaak juist de meest gevaarlijke varianten. Als voorbeeld zit onder deze code policarbonaat wat weer bekend staat om het ‘lekken’ van weekmakers (BPA). Als plastic deze code bevat en het is geen biologisch plastic, dan kun je deze plasticsoort het beste laten staan. |
Verschillende soorten plastic als grondstof voor 3D printen
De Plastic Track wordt op dit moment geprint van gerecycled plastic type 1, PET. Hiervoor gebruiken we een gemodificeerde PET: rPETG. Waarbij de “r” voor gerecycled staat en de “G” voor de glycol. (PETG is short for Polyethylene Terephthalate Glycol, and is a glycol modified version of PET. It’s used to make water bottles, food packaging, and other common plastic items). Aan de rPETG worden glasvezels toegevoegd die bijdragen aan de sterkte van het materiaal.
Naast de rPETG onderzoeken we ook allerlei andere gerecyclede plastics en combinaties van plastics, om te zien of die geschikt zijn. De uitdaging zit hem in de print- en producteigenschappen.
Waarom we op dit moment rPETG gebruiken? rPETG heeft de volgende eigenschappen die elk bijdragen aan de gewenste functionaliteit van de Plastic Track:
- – Hoge sterkte en daardoor belastbaarheid
- – Hoge stijfheid en hardheid
- – Zeer geringe vocht absorptie
- – Goede bestendigheid tegen vervorming
- – Geringe wrijving en slijtage tijdens glijden
De combinatie van goede printeigenschappen, sterkte en duurzaamheid van het materiaal maken dat rPETG zeer geschikt is en goed past bij de functionaliteit van onze Plastic Track. Naast de gunstige eigenschappen is rPETG een type plastic dat goed voorhanden is in grote hoeveelheden en daarom is de keuze gemaakt om met dit type van start te gaan in de productontwikkeling van de Plastic Track.
Onze partners in het avontuur
In het traject van ontwikkelen en realiseren van de Plastic Track werken we nauw samen met verschillende partners.
Chemelot Innovation and Learning Labs (CHILL):
CHILL beschikt over brede expertise op het gebied van recycling, materiaalkunde en 3D printing, en vormt daarmee een kritieke partij in de keten van innovatieve, gerecyclede plastics. CHILL heeft een zestal volledig ingerichte laboratoria en circa 20 kleinschalige 3D printers. CHILL ondersteunt ons met name in de zoektocht naar de verschillende gerecyclede materialen, de eigenschappen van die materialen voor zowel het printen als het eindproduct.
Universiteit Maastricht:
Helpen mee met onderzoek op moleculair niveau naar de eigenschappen van verschillende gerecyclede plastics om zo tot de juiste materiaalkeuze te komen.
Zo bestuderen ze cruciale eigenschappen van de verschillende plastics en vergelijken ze deze met de producteisen van de plastic track: onder andere de hechting van verschillende printlagen, sterkte bij statische belasting, sterkte bij dynamische belasting, vormvastheid, UV-invloed, grip, waterbestendigheid en de invloed van temperatuurverschillen. CHILL zal samen met de Universiteit Maastricht de uitkomst analyseren. Op basis van de verkregen resultaten worden de printer instellingen of materiaalsamenstelling waar nodig aangepast om de productkwaliteit te verbeteren.
Poly Products:
Poly Products is een bedrijf gespecialiseerd in het maken van kunststof (composiet) producten. In de samenwerking zetten ze hun grootformaat 3D printer in voor het ontwikkelen en onderzoeken van thermoplastische gerecyclede kunststoffen voor toepassing in technische eindproducten, zoals onze plastic track.
Reflow:
Reflow is een onderneming die zich inzet voor het aanpakken van plasticvervuiling door het verwerken van plastic afvalstromen tot duurzame 3D print materialen. Reflow koopt traceerbaar plastic afval van recyclers en innovatieve merken om producenten in staat te stellen duurzame producten te ontwerpen die een grote impact hebben.
Stiphout Plastics:
Stiphout neemt een unieke positie in binnen de categorie afvalverwerkende bedrijven. Als eerste en enige bedrijf in Nederland recyclet Stiphout kunststoffen uit grijs huishoudelijk restafval. Dit afval wordt normaliter direct naar de verbrandingsoven gebracht. Door het innovatieve, gepatenteerde was- en scheidingsproces (de verwerkingslijn van Stiphout) kan het aanwezige kunststof uit dit afval worden gehaald en verwerkt. De afvalverwerkingslijn is energiezuinig, belast het milieu niet en levert een hoogwaardige kwaliteit maalgoed op.
Toekomstdroom
Op dit moment kan slechts 30% van al het gescheiden plastic afval gerecycled worden. Hoog tijd dus dat er meer producten ontwikkeld worden die met gerecycled plastic gemaakt kunnen worden. En dan vooral producten van hoogwaardige kwaliteit, met een lange levensduur, die zelf ook weer te recyclen zijn!
Onze ambitie is op termijn nog meer impact te maken door juist ook de lastigere typen plastic en mix van typen plastics om te kunnen vormen. Zo dragen we letterlijk bij aan het beperken van plastic op de afvalberg en in zee.
Het komende jaar richten wij ons daarom samen met onze partners op het door ontwikkelen van de Plastic Track en andere producten en gaan we aan de slag met het testen van andere typen plastic. Daarvoor is veel materiaalonderzoek nodig en het maken van prototypes om die vervolgens weer te gaan testen. Een proces dat continu in ontwikkeling is.
Ondertussen creëren we continu bewustwording door de inzet van de Plastic Track en ons educatieprogramma in het basisonderwijs waarin sport en bewegen, duurzaamheid en technologie samenkomen.
Wil je na het lezen van deze blog meer weten, heb je vragen of interesse om ons avontuur te steunen als partner?
Neem contact op via fun@pumptracks.org!
